اثرات مقاومت به تنش شوری بر گیاه گز شاهی (tamarix aphylla) با توجه به تجمع یونی، پارامترهای رشد و پارامترهای بیوشیمیایی: ارزیابی گلخانه ای

یکی از فرآیندهای مهم و تعیین کننده در تخریب اراضی و بیابان¬زایی، شور شدن خاک است که سبب کاهش ظرفیت تولید اراضی، اختلال در فعالیت¬های بیولوژیکی میکروارگانیسم¬ها، نامطلوب شدن کیفیت آب، ظاهر شدن گونه¬های شورپسند و سرانجام از ¬بین¬ رفتن کامل پوشش گیاهی می¬گردد. انتخاب و اصلاح گونه-های مقاوم به شوری، از تخریب اراضی جلوگیری کرده و نقش مهمی در افزایش تولید مناطق خشک و نیمه-خشک ایفا می¬کند. تعیین تحمل گز شاهی به شوری در مرحله رشد و مطالع? اثرات شوری روی پارامترهای رشد، پارامترهای فیزیولوژی و تجمع یونی در گیاه گز شاهی (tamarix aphylla) از اهداف این تحقیق است. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی، در 4 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت از یک تیمار کنترل و 3 تیمار 90، 180 و mmnacl270 بودند. کارایی مقاومت به شوری، محتوای نسبی آب، محتوای کلروفیل، کاروتنوئید، سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم اندازه¬گیری شدند. به¬منظور انجام آنالیز آماری از نرم افزار spss نسخ? 0/16 استفاده شد و مقایس? میانگین¬ها به روش چند دامنه¬ای دانکن، انجام گرفت. وزن تر و خشک برگ گز شاهی با افزایش شوری بیشتر از تیمار 1 (mm nacl 90) به طور معنی داری کاهش یافت. کارایی مقاومت به شوری در سطح کل گیاه و اندام هوایی در تیمار 1 بیشترین مقدار را نشان داد. حضور نمک در محلول خاک، رشد و توسع? گیاه را از طریق اثر اسمزی و اثر یونی محدود می کند. با افزایش شوری، محتوای خاکستر برگ به¬طور معنی داری افزایش یافت. افزایش در محتوای خاکستر می تواند به علت افزایش محتوای یون ها به¬ویژه در برگ¬ها باشد. محتوای نسبی آب برگ با افزایش شوری به طور معنی داری افزایش یافت که این می تواند به توانایی گیاه برای دفع نمک های اضافی در بافت های گیاه نسبت داده شود که گیاه برای دفع نمک از بافت برگ به آب به عنوان انتقال دهنده احتیاج دارد. کلروفیل تغییرات معنی¬داری را با تغییرات شوری نشان داد. محتوای سدیم و کلر بافت¬ها با افزایش غلظت شوری، افزایش معنی¬داری را نشان داد. این گیاه قادر به دفع نمک از طریق بافت برگ است. محتوای پتاسیم و منیزیم گزشاهی کاهش معنی داری را با افزایش سطح شوری نشان داد. محتوای یون کلسیم تغییر معنی¬داری را بین تیمارهای مختلف نشان نداد. نسبت یون¬های پتاسیم بر سدیم، کلسیم بر سدیم و منیزیم بر سدیم نیز با افزایش شوری کاهش یافت. هر چند شوری های بالا سبب کاهش تولید زیست تود? گز شاهی و خشک و زرد شدن برگ¬ها شد لیکن این گیاه تا حد زیادی به شوری های اعمال شده در این تحقیق مقاومت دارد. اگرچه بیشترین میزان تولید گیاه در تیمار 1 (mm nacl90) به¬دست آمد. درنهایت، باید اشاره کرد که به¬منظور رسیدن به بهترین نتایج در این زمینه، مطالعات متعدد بر روی این گونه و سایر گونه¬های این خانواده مورد نیاز است.